حتما برای همه ما پیش آمده که بخواهیم دوستمان را نصیحت کوچکی بکنیم حتی خود ما هم گاهی در این شرایط قرار می گیریم. اما یکی از مشکلاتی که در این گونه مکالمات وجود دارد این است که معمولا شخص نصیحت کننده علامه دهر به نظر می رسد و همین باعث می شود که برای نصیحت ما شنونده ای وجود نداشته باشد. برای اینکه این اتفاق نیفتد ما از روانشناس خانواده و روابط، آقای راجر اس جیل خواسته ایم که در این مورد ما را راهنمایی کند :
مطمئن شوید که دوست شما نصیحت شما را می خواهد.
مشخصا هیچ کس خواهان گوش کردن به نصیحت کسی نیست. قبل از اینکه نظر خود را بگویید مطمئن شوید که او علاقمند به گوش کردن است. آقای راجر جیل می گوید : «گاهی دوست ما به دنبال حل مشکل خود نیست بلکه آنها فقط می خواهند شنیده شوند و ممکن است سؤالاتی از ما داشته باشند. مردم اغلب فکر می کنند که روانشناسان فقط بلدند نصیحت کنند. واقعیت این است که ما معمولا گوش میکنیم و کاری می کنیم که آنها در مورد طرز نگاه خود به چیزهای مختلف، احساس خود و کارهای خود در گذشته با ما صحبت کنند.» به عبارت دیگر روانشناسان کاری می کنند که شخص وارد پروسه ای شود که بتواند به جای فهرست کردن دستورالعمل، خود به یک راه حل برسد. اکثر اوقات شخصی که در جستجوی راه حلی است در مورد موضوعاتی سؤال می کند که به طور واضح نمی توان نام عملکرد بهتر یا گام های بعدی را روی آن گذاشت. بنابراین از آنها بپرسید که آیا می خواهند دیدگاه شما را نسبت به مشکل خود بدانند یا خیر و همچنین بپرسید که چرا چنین احساسی نسبت به این اتفاق دارند. اگر جوابی که به شما دادند منفی بود به آنها اجازه دهید داستان خود را تمام کنند و شما مؤدبانه به شنیدن ادامه بدهید. حتی اگر جواب مشکل آنها را میدانید بهتر است دهان خود را بسته نگاه دارید و بگذارید او خود را خالی کند.
تحقیقات نشان داده است که مردها زمانی که همسرانشان به آنها اطمینان می کنند خیلی سریع اقدام به حل مشکل می کنند. با اینحال این مسئله باعث درگیری بین آنها می شود چرا که خانم ها احساس می کنند که شنیده نشده اند. گاهی اوقات برخی افراد فقط نیاز دارند که خود را تخلیه کنند و الزاما به دنبال نصیحت نیستند. حتی اگر شما جواب را می دانید، زمانیکه شخص مقابل برخی احساسات خود را با شما سهیم کرد آنوقت می توانید او را نصیحت کنید.
بین نظریه، نصیحت کارشناسانه و شنونده بودن فرق قائل شوید.
گاهی با شنیدن، شما می توانید با دوستتان حرف بزنید و بفهمید که او از شما چه می خواهد. آقای گیل این مسئله را به این صورت توصیف می کند که بین نظرات، نصیحت کارشناسانه و شنونده بودن فرق قائل شوید: در وضعیت های مختلف ما نیاز به روشهای مختلف داریم بنابراین باید بدانیم در چه شرایطی در حال کمک کردن هستیم. نظر دادن برای زمانی مناسب است که از ما نظریه شخصی پرسیده شود مثل این سوال که : کامپیوتر بخرم یا لپ تاپ؟ نصیحت کارشناسانه محدود به بخشهایی می شود که دانش شما بسیار بیشتر است مثل این سوال که : برای لپ تاپ چه SSD ( هارد ) مناسب است؟ گاهی اوقات دیگران فقط نیاز دارند که شنیده شوند و ما فقط مسائل را برای آنها واضحتر می کنیم مثل این جمله که : «پس می گی که مک بوک ( لپ تاپ ) مناسبه چون آی مک ( کامپیوتر میزی )، تو کوله پشتی جا نمیشه». تظاهر نکنید که مسئله ای را میدانید در حالیکه نمی دانید و طوری عمل نکنید که انگار قبلا در یک چنین شرایطی بوده اید.
اینقدر نگویید تو باید …
حالا که میدانید دوست شما یا خانواده تان واقعا خواهان نصیحت شما هستند، زمان آن رسیده است که یاد بگیرید که چطور علامه دهر به نظر نرسید. این سخت تر از آنچیزی است که فکرش را می کردید. طبق گفته آقای گیل، تنها راهی که می توانید بدون اینکه پرمدعا به نظر برسید، نصیحت کنید این است که از گفتن عبارت « تو باید … » اجتناب کنید : این عبارت، انتقادی است و بار قضاوت دارد. گفتن این عبارت ما را مسئول اعمال طرف مقابل می کند. به جای آن می توانید از عبارت « من احساس میکنم …» استفاده کنید. این عبارت، نظر شما را در عین اینکه پیام تان را منتقل می کند، با طرف مقابل تقسیم می کند. مثلا در این جمله : تو باید به خاطر خیانتی که به تو کرده او را رها کنی. بهتر است بگویید : وقتی شنیدم که گفتی به تو خیانت می کند احساس می کنم که ماندن با او باعث دردسر بیشتر تو می شود. با گفتن این عبارت دیگر شما به نظر علامه دهر نمی آیید.
بپذیرید که ممکن است مجبور شوید گاهی نادان شوید.
گاهی لازم است در عین اینکه گامهای بالا را رعایت کرده، در شرایطی خاص نترسیده و کمی نادان شوید و با وجود شفافیت مسئله ، خود را همراه نشان داده و به طرف مقابل عشق دهید و او را درک و تأیید کنید.
در هر صورت کلید اصلی این است که مطمئن شوید طرف مقابل خواهان شنیدن نصیحت شماست و در شرایط شنیدن قرار دارد تنها در این صورت است که می توانید به دوست خود کمک کنید بدون اینکه علامه دهر به نظر بیایید.
